สาระการเรียนรู้
ครั้งที่ 3
- หัวข้อ: การออกแบบการเรียนรู้ร่วมกับปัญญาประดิษฐ์ (AI)
- วิทยากร: ผศ.ดร.มานิตย์ อาษานอก
- ผลลัพธ์การเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
(CLO): CLO 2: วิเคราะห์และประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) และนวัตกรรมต่างๆ เพื่อออกแบบกิจกรรมที่ส่งเสริมความฉลาดรู้และทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 ของผู้เรียนได้
สาระการเรียนรู้ (Learning Content)
ความหมายและแนวคิดพื้นฐานของปัญญาประดิษฐ์ (AI)
- นิยาม: AI คือพฤติกรรมการแก้ปัญหาอย่างชาญฉลาดที่แสดงออกโดยเครื่องจักร
เพื่อจำลองกระบวนการข้อมูลของจิตสำนึกและความคิดของมนุษย์
- ขอบเขตงานวิจัย
AI: ครอบคลุมการแก้ปัญหา
(problem-solving), การให้เหตุผลที่ซับซ้อน (complex
reasoning), การเป็นตัวแทนความรู้
(knowledge representation), การวางแผน (planning), การเรียนรู้
(learning), และการประมวลผลภาษาธรรมชาติ
(natural language processing)
ประเภทของ AI และการประยุกต์ใช้ทางการศึกษา
- Intelligent Tutoring Systems (ITS): ระบบที่จำลองพฤติกรรมของติวเตอร์มนุษย์
สามารถให้คำแนะนำและข้อมูลป้อนกลับที่ปรับให้เหมาะกับผู้เรียนแต่ละคน
- Adaptive Learning Technologies: ซอฟต์แวร์หรือแพลตฟอร์มออนไลน์ที่ปรับเปลี่ยนการนำเสนอเนื้อหาตามปฏิสัมพันธ์และระดับความสามารถของผู้เรียน
- Learning Analytics: การใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) เกี่ยวกับผู้เรียนและบริบทเพื่อทำความเข้าใจและปรับปรุงการเรียนรู้ให้เหมาะสม
- Generative AI: (เนื้อหาเสริมตาม มคอ.3) AI ที่สามารถสร้างเนื้อหาใหม่ได้
เช่น ข้อความ, รูปภาพ, โค้ดโปรแกรม
ซึ่งสามารถใช้เป็นเครื่องมือช่วยผู้สอนในการสร้างสื่อการสอน
หรือเป็นเครื่องมือช่วยผู้เรียนในการระดมสมองและสร้างสรรค์ผลงาน
ประเด็นทางจริยธรรมในการใช้ AI
(Ethical Issues)
- ความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยของข้อมูล
(Privacy and Security): การใช้ข้อมูลผู้เรียนเพื่อทำให้การเรียนรู้เป็นส่วนบุคคล
(Personalized Learning) ต้องคำนึงถึงการปกป้องข้อมูลอย่างสูงสุด
- ความเท่าเทียมและการเข้าถึง
(Equity and Access): การใช้ AI อาจขยายช่องว่างดิจิทัล
(Digital Divide) หากผู้เรียนบางกลุ่มไม่สามารถเข้าถึงเทคโนโลยีได้
- ความถูกต้องและความน่าเชื่อถือ: ผู้สอนและผู้เรียนต้องมีวิจารณญาณในการตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหาที่สร้างโดย AI
แนวทางการจัดการเรียนรู้
- บรรยายและอภิปราย: บรรยายแนวคิดพื้นฐานของ
AI และตัวอย่างการประยุกต์ใช้ทางการศึกษา
จากนั้นเปิดประเด็นอภิปรายเกี่ยวกับโอกาสและความท้าทาย
รวมถึงประเด็นทางจริยธรรม
- ปฏิบัติการ (Workshop):
ให้ผู้เรียนทดลองใช้เครื่องมือ
Generative AI (เช่น ChatGPT,
Gemini, DALL-E) ในการสร้างแผนการสอน,
สื่อการเรียน, หรือคำถามสำหรับแบบทดสอบ
และร่วมกันวิจารณ์ผลลัพธ์
เอกสารอ้างอิง/เนื้อหาที่เกี่ยวข้องจากหนังสือ
- Huang, R., Spector, J. M., & Yang, J. (2019). Educational Technology: A
Primer for the 21st Century. Springer.
- Chapter 13: Emerging Issues in Educational Technology
- Section
13.2.2: Artificial Intelligence
- Section
13.2.4: Adaptive Learning
- Section
13.3.1: Ethical, Security and Privacy Issues
แก้ไขครั้งสุดท้าย: วันอังคาร, 30 กันยายน 2025, 2:46AM